Çocuklarda Öfke Kontrolü Nasıl Sağlanır?

Öfke, vazgeçilemeyen, herkesin hissettiği güçlü  ve  kontrol edilmesi öğrenilebilen bir duygudur. Herkesin öfkelendiği durumlar farklılık gösterebilir. Biri bir duruma kızarken bir diğeri aynı olaya gülüp geçebilir. Öfke duygusu da diğer duygular gibidir fakat bu duyguyu yaşamak korkutucu gelebilir. Bunun nedeni öfke duygusunun dışa yansımaları diğer duygulardan daha olumsuz olabilmesinden kaynaklı olabilmektedir.

Öfke Kontrolü Nedir?

Öfkeyi her birey aynı şekilde dışa vurmaz bazı kişiler öfkesini ifade etmekte zorlanabilir ve öfkeyi dışa vurmaktan kaçınırlar.  Bu kişiler öfkelerini somurtma, küsme, surat asma gibi edilgen tepkilerle dışa vururlar. Öfkenin sözel olarak ifade edilmesi öfkenin dışa yönelmesidir. Bu dışa yönelme kontrolsüzlüğüyle adeta bir volkan patlamasına benzer. Öfkenin bu şekilde dışa vurumu toplumdan dışlanma ve ilişkilerde sorunları beraberinde getirebilir. Bu noktada daha doğrudan tepkiler verebilmek, saldırgan olmayan, karşı tarafı incitmeyen, öfke duygusunu dışa vurabilmek adına öfkemizi doğru ifade edebilmeyi öğrenmek gerekir, öfkeyi doğru ifade etme becerisi kazanmaya ‘’Öfke Kontrolü’’ denir.  

Öfke Kontrolü Nasıl Sağlanır, Teknikleri Nelerdir?

1-) Bir çoğumuz öfkeyi buzdağının tepesinde yaşarız ve bu duyguya sıkı sıkıya sarılırız. Bu dağın tepesindeki öfkeyi anlamak ve çözüme kavuşturabilmek için öfkenin altında yatan hangi duygudan geldiğini bilmek gerekir. Bu duygular kıskançlık, üzüntü, merak, stres vb. olabilir.

Buzun altındaki temel duygular sertleşip katılaşınca buz dağının tepesindeki öfke oluşur.

Buz dağının tepesindeki öfkeyi kontrol etmek adına altında yatan düşünceleri bulmaya gayret göstermeliyiz. Öfkenin altında yatan düşünceler yukarıda verildiği gibi kıskançlık, üzüntü, merak, stres vb. ise bu duygulara yoğunlaşarak öfkemizi kontrol altına alabiliriz.

2.) Öfkeli olduğumuz anda ortamdan uzaklaşarak veya bir durup düşünerek öfkemizi kontrol altına alabiliriz. Öfkemizi dışa vurmadan önce kısa bir süre durup öfkemizi nasıl dışa vuracağımızı belirlemek öfkeyi kontrol altına almak adına bize yarar sağlayabilir.

Bu durumu kontrol altına almak adına öfkemizi dışa vurmadan önce gözümüzün önüne bir trafik lambası getirebiliriz. Bu lambada kırmızı ışık hemen tepki vermeyip durmamızı işaret ederken sarı ışık düşünüp plan yapmamızı, harekete geçmeden önce verebileceğimiz en sağlıklı tepkinin ne olacağına karar vermemiz için zaman gerektiğini gösteriyor. Yeşil ışıksa hareket etmemiz için doğru zaman olduğunu işaret ediyor. Bu teknik DUR, DÜŞÜN, PLAN YAP, HAREKETE GEÇ olarak özetlenebilir.

3.) Öfkeyi kontrol altına alabilmenin bir diğer yollarından biriyse nefes egzersizleri. Doğru nefes alımı bizi gerek bedensel gerekse zihinsel olarak rahatlatıp öfkeyi daha iyi kontrol altına almamıza yardımcı olacaktır.

Çocuklarda Öfke Kontrolü Nasıl Sağlanır?

Çocuklara öfkeli oldukları durumlarda sakinleşmeleri için sakin bir ortam yaratılmalıdır. Bu duygunun gayet doğal olduğu, bunu doğru dışa vurduğu sürece yaşanmasının normal olduğu anlatılmalıdır. Çocuğun her şekilde değerli olduğu çocuğa hissettirilmelidir.

Çocuklarda öfke kontrolü sağlamak adına ilk adım çocuklara öfkelenecekleri zaman veya öfkelendikleri zaman içsel veya bedensel olarak nasıl değişikler yaşadıklarını öğrenmelerini sağlamak olacaktır. Çocuğa içsel ve bedensel değişimlerini tanıması adına ‘’öfkelenmeden önce hislerinde ve bedeninde neler gerçekleşti?’’ sorusunu sormak yararlı olacaktır. Çocuk bedensel ve içsel değişimlerini fark ettikten sonra bir sonraki adıma geçilebilir. İkinci adım olarak çocuklara istekleri dışında olaylar yaşandığı zaman, öfkelenmemeyi nasıl başaracaklarını öğretmektir. Bu amaçta ilginin başka yöne kaydırılması tekniği kullanılabilir. İlginin başka yöne kaydırılması, “Danışanlara, kendi öfkelerini ve onları öfkelendiren durumu düşünmek yerine, daha başka farklı şeyleri düşünebilme becerisini kazandırmak” biçiminde tanımlanır. Fakat bu durum çocuklarda oldukça zordur. Çocuklar öfkeneceklerini fark ettikleri anda öfkeyi veya öfke yaratan durumu düşünmek yerine daha önceden belirlenen güzel bir anıyı, hoş bir durumu, güzel bir şeyi düşünmeye yönlendirilmelidir. Öfkeleneceklerini algıladıkları zaman, hayal etmeleri önerilen bu belirlenen güzel bir anıyı, hoş bir durumu, güzel bir şeyi düşünmeleri onları rahatlatacaktır. Çocuklarda bunu sağlamak kolay olmayacaktır. Bu yönde çocuklarla güzel anılarını, imgelerini konuşarak, bu yönde alıştırmalar yaparak çocuğuN öfke anında bunları hatırlayabilmesine yardımcı olabiliriz.

Bu yazımızda sizlere öfke kontrolünün ne olduğunu, öfkeyle başa çıkmak için neler yapılacağını, öfkeyle başa çıkmak için uygulanacak teknikleri ve çocuklarda öfke kontrolünün nasıl yapılacağını ele aldık. Öfkeyle başa çıkma konusunda çaresiz hissediyorsanız ve ne yapacağınızı bilemiyorsanız bir uzmandan destek almalısınız.

Yazı içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.