Öz Şefkat Nedir? Kendinize Şefkat Gösteriyor Musunuz


ÖZ ŞEFKAT: Kendinize Şefkat Gösteriyor Musunuz?
24-03-2021

Şefkat Nedir?

Başkalarının yaşadığı zorlayıcı deneyim ve duygulara karşı dostça ve yumuşakça yaklaşma biçimdir. Öz Şefkat İse kişinin kendi zorlayıcı deneyim ve duygularına karşı kendi kendine dostça ve yumuşakça yaklaşmasıdır.

Bir arkadaşınızın zorlayıcı bir deneyim yaşadığını düşünün. Örneğin arkadaşınızın bir sınavından başarısız olduğunu düşünün. Arkadaşınıza nasıl bir ses tonuyla, nasıl jest mimiklerle neler söylerdiniz? Bir düşünün....

Ve şimdi birde kendinizin zorlayıcı bir deneyim yaşadığınızı düşünün. Yine başarısız olduğunuz bir sınav üzerinden örnek verelim. Arkadaşınıza söylediklerinizin aynılarını, aynı ses tonuyla kendinize söyler miydiniz? Bunu da bir düşünün.

Sizin aklınıza gelen veya deneyimlediğiniz farklı durumlar üzerinden de düşünebilirsiniz. Arkadaşınıza ve kendinize karşı yaklaşımlarınız... Burada bu iki durumda da yaklaşımlarımız aynı, dostça ve yumuşakça ise öz şefkatimiz ve şefkatimiz yüksektir diyebiliriz. Yani kendimize tıpkı arkadaşlarımıza davrandığımız gibi şefkatle yaklaşıyorsak işte o zaman öz şefkatimiz var diyebiliriz. 

Öz şefkat kavramı 3 bileşenden oluşur:

1.Öz sevecenlik : Yargılama ve eleştiri olmadan yaklaşma

2.Ortak insanlık hali: İzolasyon olmadan, yaşadıklarımızın ve hissettiklerimizin yalnızca bizim yaşamadığımızı pek çok insanın benzer şeyler yaşayabileceğini düşünme durumu

3.Mindfulness: Bilinçli farkındalık hali. Çok kavramsal oldu bu farkındayım. Mindfulness'ı şöyle açıklayabilirim: sevdiğiniz bir meyveyi düşünün. Daha önce hiç onu görmemiş, hiç tadını bilmiyormuş gibi elinize alın ve inceleyin. Onu koklayın, dokusuna, rengine daha önce hiç bakmadığınız kadar dikkatli bir şekilde bakın ve inceleyin. Yavaş yavaş ısırıklar alın. Her bir zerreceğini hissedin. Daha önce yerken hiç düşünmediğiniz kadar bu meyveyi yerken düşünün. O meyvenin sizin önünüze gelmeden önce hangi safhalardan geçtiğini düşünün. Tohum halini, ağacını, meyvesini, tarladan marketlere, pazarlara sonra sizin sofranıza gelen yolculuğunu düşünün. Bilinçli bir farkındalık oluşturun. Bunun yanı sıra bulunduğunuz ortamdaki sıcaklık, koku, ses... Bir an durun ve daha önce hiç dikkat etmediğiniz kadar dikkat kesilin. Hissedin... Kendi nefes alıp verişinizi, kendi bedeninizin konumunu, açlık susuzluk, uyku , yorgunluk durumunuzu... İşte bahsetmiş olduğum bu şekilde uygulamalarla bilinçli farkındalığı (mindfulness) edinmiş oluyoruz. 

Öz Şefkat nedir?

-Tüm zayıflıklarımıza rağmen güçlü olacağımıza yönelik inancımızdır. 

-Pes etmeyişimiz ve kendimizle olan dostluğumuzdur.

-Affetmektir.

-Hoşgörüdür.

-Yumuşak davranmaktır.

-Kendine Bakmaktır.

-İhtiyaçları Önemsemektir.

-Kendine Yardım Etmektir.

Öz şefkat ne değildir?

-Kendine acımak değildir.

-Zayıflık değildir.

-Umursamaz olmak değildir.

Kusurlu varlıklarız!

Evet tam olarak öyle. Bizler kusurlu varlıklarız. Elbet hatalar yapabiliriz. Veya olmasını istediğimiz her özellik (fiziksel veya kişisel) bizde bulunmayabilir. Bizler kendimizi eksikliklerimizle ve kusurlarımızla kabul etmeli ve şefkat göstermeliyiz. Nasıl ki bir arkadaşımızda olumsuz bir özellik gördüğümüzde onu teselli edip, iyi olması için elimizden geleni yapıp güzel şeyler söylüyorsak; aynı hassasiyeti kendimiz için göstermemiz gerekir.

Zorlayıcı duyguların kabulü ve stratejiler

Hepimiz yaşantılarımızda zorlayıcı duygularla karşılaşmaktayız. Önemli olan bu duyguların karşısında nasıl bir strateji izlediğimizdir. Burada çok önemli ince bir ayrım vardır. Zorlayıcı duyguları ne yokmuş gibi unutmak ne de sürekli bu duyguları düşünüp üzerine yoğunlaşmak doğru değildir. Bu iki durumda kişiyi oldukça yoracak ve zorlayıcı duygularda adeta boğulmasına yol açacaktır. 

Zorlayıcı duygularda baş ederken yapmamız gereken şey şudur: bu duygulara biraz mesafe koymamız gerekir. Varlığını unutmak veya unutmaya çalışmak değil bu kast ettiğim. Örnek vermek gerekirse, zorlayıcı bir duygu yaşadığınızda, örneğin ailenizle bir tartışma yaşadınız. Çok yoğun zorlayıcı duygular ortaya çıktı. Öfke, stres belki de ağlama, titreme, kendini kasma gibi bu duyguların bedensel yansıması ortaya çıktı. Tam olarak bu anda bu zorlayıcı duygulara teslim olmadan ve tamamen de hiç yokmuşcasına zihinsel silmeden biraz mesafe koymak gerekir. Nasıl mesafe koyabiliriz? Dediğinizi duyar gibiyim. Bu noktada 3 farklı kategoride stratejilerimiz mevcut.

1.Duyguları etiketlemek: O an hissettiğiniz duygu nedir? “Ben şu an üzüntü/öfke vs. hissediyorum.” Şeklinde bir cümle kurarak o an yaşadığınız duygunun adını koyun.

2. Bedendeki duyumları fark etme: O an bedeninizde neler oluyor bunu fark edin. Az evvel de bahsettiğim gibi titreme, kasılma, ağlama vs. bunu fark edin.

3. Yumuşat, Yatıştır, İzin Ver: Bu kısım fiziksel duygusal ve zihinsel olmak üzere 3 farklı alanda çeşitli aktiviteler yapmamızı içerir. 

Zorlayıcı duygularla baş etmede ,

-fiziksel aktiviteler: Masaj, egzersiz, temizlik yapmak, bisiklete binmek vs.

-duygusal aktiviteler: Sarılmak, dostlarınızla dertleşmek vs.

-zihinsel aktiviteler: kitap okumak, film izlemek, komik videolar izlemek vs.

Zorlayıcı duygular yaşarken nasıl ki arkadaşlarınız zorlayıcı duygular yaşadığında onların sırtlarını okşayıp, kollarınıza girip, ellerini tutup vs. gibi şekillerde fiziksel temas kurarak onların yanlarında olduğunuzu belirtiyorsanız aynı şekilde kendinizle de fiziksel temas kurmanız zorlayıcı duygularla baş etmeniz ve öz şefkatinizi artırmanızda size büyük katkı sağlayacaktır. Örneğin yine zorlayıcı duyguları yaşadığınız bir anı düşünün. O an elinizi kalbinize koyun, kendinize dokunun, sarılın, kendinizi okşayın, kendinizle bedensel temas kurun. Her ne kadar gülünç ve değişik gelse de bunu yapmak daima iyi hissettirecektir.

Şefkat korkusu nedir?

Şefkat korkusu bireylerde üç farklı şekilde ortaya çıkan bir çeşit korkudur.

•bireyin kendisine karşı şefkat duymaktan korkması

•bireyin başkalarına şefkat duymaktan korkması

•bireyin başkalarının kendisine yönelik şefkat duymaktan korkmasıdır.

Neden Şefkat Korkusu Yaşarız?

Bu sorunun cevabı, şefkat korkusunun türüne ve bireylerin kişilik özelliklerine, geçmiş yaşam deneyimlerine bağlı olarak değişmektedir. Yapılan bazı araştırmaların 

sonucunda şefkat korkusu yaşayan bireylerde yüksek öz eleştiri, mutluluk ve empati seviyelerinin düşük olduğu; depresyon, kaygı, stres seviyelerinin ise yüksek olduğu ortaya çıkmıştır.

 

 

Yazı içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.

Yazıyı Paylaş

Psikolojik Desteğe Mi İhtiyacın Var?

Ücretsiz Ön Görüşme Yap
jetklinik whatsapp