Özel Öğrenme Güçlüğü Nasıl Tedavi Edilir? Kaça Ayrılır?


Özel Öğrenme Güçlüğü Nasıl Tedavi Edilir?
31-10-2021

Dsm-5 psikiyatrik tanı kitabına göre çocuğun gelişimi ile ilgili tüm girişimlerde bulunulmasına rağmen, en az 6 aydır süre gelen, aşağıdaki sayılacak belirtilerin en az birinin var olmasıyla karakterize, öğrenme ve okul becerilerini kullanma güçlüğüne özgül öğrenme bozukluğu adı verilir.

Özgül Öğrenme Bozukluğu Tanı Kriterleri Nelerdir?

Özgül Öğrenme Bozukluğu Tanı Kriterleri Nelerdir?

1-Sözcüklerin yanlış, yavaş veyahut çok çaba gerekerek okunması.

2- Okuduğu şeyi anlamakta güçlük çekmek.

3-Harf harf söylemek ve yazmada güçlükler

4- Yazılı anlatımda güçlükler ( Yazısında anlatılmak istenen anlaşılmaz, noktalama işaretleri bilgisi ve yazı düzeni kötüdür.)

5- Sayı algısında güçlükler.

6- Sayısal akıl yürütme ile ilgili güçlükler (İşlemleri yapma problemleri).

Bu çocukların etkilenen okul becerileri kapsamlı yapılan klinik değerlendirme ile çocuğun kronolojik yaşının oldukça altında seyreder. Bu durum okul hayatını ve günlük yaşam aktivitelerini ileri derecede olumsuz etkiler. Öğrenme güçlüğü okul yıllarında başlar, ancak etkilenen okul becerileri ortama da bağlı olarak her zaman kendini  göstermeyebilir.  Öğrenme güçlüğü tanısının verilebilmesi için;  anlık yeti yitimi, görme ya da duyma problemleri, diğer ruhsal bozukluklar, ruhsal- toplumsal zorluklar, okulda kullanılan dile tam hakim olamama ya da eğitsel yetersizlik gibi durumların incelenip dışlanması gerekir. Bu tanının konması için kişinin zekâ düzeyinin normal sınırlarda veya normal sınırların üzerinde olması beklenir. Bir zeka geriliği söz konusu değildir.

Özgül öğrenme bozukluğu kendi içinde 3 eğitsel alana ayrılır.

1-Disleksi (Okuma bozuklukları ile karakterize)

2-Disgrafi (Yazma bozuklukları ile karakterize)

3-Diskalkuli ( Sayısal bozuklar ile karakterize)

Not: Özgül öğrenme bozukluğunda yukarıda sayılan her belirtinin çocukta çıkması beklenmez. Uygun belirtilere göre hangi eğitsel alana dair sorun yaşıyor belirleme yapılır.

Özgül Öğrenme Bozukluğu Kaça Ayrılır?

Özgül öğrenme bozukluğunun dereceleri 3’e ayrılır.

1-Ağır olmayan: Okul yıllarında destekle çözülen.

2-Orta derece: Özel eğitimle öğrenciye destek verilmesi.

3-Ağır: Özel eğitimle öğrenciye destek verilir ama desteğe rağmen bütün sorunlar çözülemeyebilir.

Çocukta Özel Öğrenme Güçlüğüne Dair Şüphe Uyandıracak Durumlar Neler Olabilir?

Çocukta Özel Öğrenme Güçlüğüne Dair Şüphe Uyandıracak Durumlar Neler Olabilir?

Okul öncesi dönemde; çocuğun konuşmada gecikmesi, sesleri ve kelimeleri hatırlama güçlüğü,

okunuşları benzer olan kelimeleri karıştırmak, zayıf bellek, birtakım aktivitelerde yavaş tepki vermek sayılabilir.

İlköğretim döneminde; kelime ve harfleri öğrenme güçlüğü, harf veya sayıları ters yazma, kelimeleri ters okuma ve yazma, yazı yazarken çabuk yorulma, talimat takibinde güçlük yaşamak, organize olamama, okula dair isteksizlik, zamanla ilgili kavramlarda güçlük, sağ-sol ayıramama, yer-yön kavramında sorunlar yaşama, beden koordinasyonu gereken oyunlarda zorlanma olarak sayılabilir.

Öğrenme bozukluğu olan çocuklar bazı akademik zorlantılar olarak şunları yaşarlar:

  1. Görsel algı sorunları yaşarlar (b,p,d, harflerini, karıştırır ve ters yazarlar. Mesela; Çok yerine koç gibi).
  2.  Figür-zemin ilişkisinde zorluk çekerler. Örneğin harf atlama ve satır atlama görülür.
  3. Okumada zorluk yaşarlar. Yavaş ve hatalı okurlar.
  4. Yazı bozukluğu ve aynalama yazı görülür. Örneğin talip sözcüğü: (q İI AT) şeklinde yazılır. B-d, z-s, m-n, g-k, l-r-n, g-ğ-y, f-v, d-t  şeklinde görülüp yazılır.
  5. Matematikte zorluklar; çarpım tablosunu ezberlemede sorun, sembolleri öğrenmede güçlük, işlemlerde tersten başlama şeklinde görülür.

Özel Öğrenme Güçlüğü Yaşayan Çocukların Ailelerine Öneriler Nelerdir?

Özel Öğrenme Güçlüğü Yaşayan Çocukların Ailelerine Öneriler Nelerdir?

1-Çocuktaki güçlüğü kabul ediniz. Bu durumun beyindeki yapısal bir sorundan kaynaklandığını unutmadan başarısızlığında çocuğu yargılamayınız.

2- Bu güçlüğü yenmesi için ona gerekli terapötik desteği aldırınız.

3-Eğitimde öğrendiği becerileri evde çeşitli etkinliklerle destekleyiniz. Bu tip çocukların bir şeyi yaşayarak daha iyi öğrendiğini aklınızdan çıkarmayınız.

4-Çocuğun durumu hakkında okulu ve öğretmeni bilgilendiriniz ve işbirliği yapınız. Ancak özel öğrenme güçlüğü tedavisinin özel bir uzmanlık gerektirdiğini biliniz ve bu tedaviyi sınıf öğretmeninden beklemeyiniz.

5-Yapacağı işlerde çocuğu yüreklendiriniz ve destekleyiniz. Kendine güveni için bu destek önemlidir.

6-Basitten zora giderek, onun zoru başarma konusunda istekli olmasına katkı sağlayınız.

7-Çoğu zaman çocuğunuzu ders çalışma esnasında desteklemeniz gerekebilir. Ona eşlik ediniz ancak ödevlerini siz yapmayınız.

8-Evde birlikte ders çalışmak çocukla ilişkinizi yıpratmaya başladıysa yardımcı olabilecek bir abla ya da ağabeyden destek alabilirsiniz.

9- Okumalarda çocuğa örnek olunuz. Okuma saatleri planlayınız.

10- Yüksek sesle okumalar isteyiniz. O okurken mutlaka dinleyiniz.

11-Disiplin ve kurallar noktasında kararlı ve tutarlı olunuz.

12- Eğitsel tedavi yavaş ilerlemekte olan, uzun zaman sonrası sonuçları görebileceğiniz bir tedavidir, bu sebeple sabırlı olunuz.

13-Tedavi süresince halen yapamadığı şeylere değil olumlu olarak değişen şeylere odaklanınız ve çocukla bunları paylaşınız.

14- Özel öğrenme güçlüğü olan çocuğu diğer çocuklardan ayıran olumlu özellikler bulunur. Bunları keşfediniz ve gelişimine yardımcı olunuz. Örneğin Einstein gibi özel öğrenme güçlüğü olup başarılı olmuş pek çok ünlü kişi olduğunu kendinize hatırlatınız.

Özel Öğrenme Güçlüğü Nasıl Tedavi Edilir?

Bu durum yaşam boyu süren bir bozukluk olarak karşımıza çıkar. Psikoeğitsel bir yaklaşımla tedavi edilir, kendiliğinden düzelmesi beklenemez. Özel eğitim veya ekstra destek gereklidir. Bu duruma özgü ilaç tedavisi veya özel bir diyet  bulunmamaktadır. Yaş ilerledikçe birey güçlüklerinin farkına varıp, kendine özgü öğrenme stratejiler geliştirir  ve bunları uygular. Bu soruna komorbid olarak eşlik eden dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, anksiyete bozukluğu ve depresyon gibi başka sorunlarda varsa ilaç tedavisi düşünülebilir. 

Yazı içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.

Yazıyı Paylaş

Psikoloğa Ücretsiz Soru Sormak İster Misin?

Tüm Soru-Cevapları Gör
jetklinik whatsapp