Özgüven Eksikliği ve Tedavisi


Özgüven Eksikliği ve Tedavisi
24-05-2021

Özgüven nedir ?

Özgüven (Benlik Saygısı) bireyin kendisi ile yaptığı çıkarımlar sonucunda fizyolojik ve psikolojik olarak kendini başarılı, değerli, yeterli, güçlü, başarılı bir yapıda görmesi veya görmemesiyle ilgili kendi hakkındaki düşünceleridir. Birey kendini yeterli, güçlü, hoşnut olarak görüyorsa kişinin özgüveni ve benlik saygısı yüksektir. Bireyin sahip olduğu özgüven birçok alanda etki göstermektedir. Kendi iç yaşantısında, çalışma hayatında, çevresel ilişkilerini önemli ölçüde etkilemektedir. Özgüven herkeste olan bir psikolojik kavramdır. Bir bireyde olmaması diye bir şey yoktur. Sadece bazı bireylerde düşük bazı bireylerde yüksek olarak farklılık göstermektedir.

Yaşamaya başladığımızdan dönemden itibaren bilinçli veya bilinçsiz olarak birtakım davranışlarda bulunuruz. Her davranışımız sonrasında çevremizdeki kişilerden öncelikli olarak da ailemizden geri dönüşler alırız. Bu geri dönüşler bizim için adeta bir ayna rolü oynar. Gelişim dönemi boyunca çocuk, uyguladığı her davranış sonucunda çevresinden bir tepki alır ve bu tepkiye göre iyi veya kötü bir davranış sergilediğini anlar. Bir davranış sonrasında çevresindeki insanlar mutluysa ve ona gülümseyerek yaptığı davranışı onaylıyorsa çocuk bu davranışın iyi bir davranış olarak yorumlar. Bunun sonucunda ise çocuk kendisinin başarılı, yeterli olduğunu düşünecek ve yeterli ve değerli olduğuna dair bir inanç geliştirecektir. Bu olayın tam tersini düşündüğümüzde ise çocuk bir davranış sergiledikten sonra çevresinde insanlar çocuğa sürekli olumsuz bir şekilde sözler söyler, kızgın bir surat ifadesi ile yaklaşır ve bağırırsa çocuk kötü bir davranış sergilediğini algılayacaktır. Bunun sonucunda çocuk kendisini yetersiz olarak algılayacak ve ''yetersizim'', ''değersizim'', ''sevilmiyorum'' gibi inançlar geliştirecektir.

Çocukluk evresinde fiziksel ya da cinsel olarak istismara uğrayan, duygusal gereksinimleri karşılanmayan, sık sık fizyolojik hastalıklar yaşayan ve ailesinin beklentisi daima yüksek olan bireylerin özgüvenleri daha düşük olmaktadır.

Yaptığı davranışlar sürekli önyargılı bir şekilde eleştirilen, yaptığı olumlu davranışlar değersiz olarak görülen, sürekli ceza verilen bireylerin de özgüven eksikliği yaşadığı görülmektedir.

Özgüven (benlik saygısı), başarı ile gelişen bir kavramdır. Çocuğa küçüklükten itibaren sorumluluk verilmeli çünkü bu sorumlulukları yerine getirdiğinde çocuğun benlik saygısı gelişecektir. En basit örnek olarak çocuğun kendi odasını toplaması istenmeli çünkü çocuk o odanın sorumluluğunun kendisinde olduğunu hissetmeli ve ona göre hareket etmelidir. Ebeveynler çocuğun sorumluluklarını kendi yerine getirmeye kalkarsa çocukta altı boş bir özgüven oluşacaktır. Bu altı boş özgüvende çocuğun ileri zamanlarda okul hayatında, çalışma hayatında ciddi manada zorluklar yaşatacaktır.

Özgüven eksikliği belirtileri nelerdir ? 

Eleştirilere karşı fazla duyarlı olmak.

Olumlu yönlerini önemsememek ve farkında olmamak.

Beklentilerin az seviyede olması.

Dışarıya çıkmama, hep evde kalmak istemek, asosyallik durumu.

Olayları ve durumları sürekli olumsuz olarak yorumlamak ve her şey olumsuz olacak düşüncesi.

İnsanlar tarafından değersiz, sevilmeyen, önemsenmeyen biri olarak görüldüğünü düşünmek.

Başarılı taraflarını görmeyip kendini sürekli başarısız ve yetersiz görmek.

Depresyon belirtilerinin görülmesi.

Karar vermekte güçlük çekmek.

Başkalarına bağımlı olarak yaşamak.

Risk oluşturabilecek durumlardan kaçınmak.

İnsanlar tarafından sömürülmek, hayır cevabını verememek.

Kişiler arası ilişkilerde sınırı belirleyememek.

Sosyal ortamlardan kaçma davranışı sergilemek.

Dış görüşüne dair olumsuz yargılara kapılmak.

İnsanlara düşüncelerini söyleyememek, sürek olumsuz olarak yargılanacağını düşünmek.

Sevilmeme, utanma, suçlu durumda olduğunu düşünme hissi.

Özgüven eksikliği tedavisi

Özgüven, bireylerin tüm hayatını kapsayan deneyimleri, kişilik yapıları, düşünceleri ile alakalı bir kavram olduğu için bir uzman ile görüşülmesi gerekmektedir. Özgüven eksikliği tedavisi görmek istiyor iseniz uzman bir psikologdan yardım almanız gerekmektedir. Özgüven eksikliği sorununuz çözmek için birçok terapi yöntemi bulunmaktadır. Özgüven eksiliği tedavisinde en etkili terapi yöntemlerinden biri de bilişsel davranışçı terapi tekniğidir.

Bilişsel davranışçı terapide bireyin olaylara, dünyaya olan bakış açılarını yeniden ele alınır. Bireyin düşünceleri, varsayımları, inançları ile çalışılarak bireye daha rasyonel bir bakış açısı sağlanmaktadır. Bilişsel Davranışçı Terapide önemli olan olgu olayları nasıl yorumladığımızdır. Amacımız olaylara olan bakış açılarını farkındalık kazandırmaktır. Bilişsel davranışçı terapi sayesinde özgüven eksikliği yaşatan düşünceler ile çalışır ve bireyin benlik kavramı yeniden yapılandırılır.

Yazı içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.

Yazıyı Paylaş

Psikolojik Desteğe Mi İhtiyacın Var?

Ücretsiz Ön Görüşme Yap
jetklinik whatsapp